آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

1- فرهنگ واسطه پوشش و سياستگذاري است. رابطه پوشش و فرهنگ رابطه‌اي دوسويه و متقابل است چرا که پوشش از سويي تابعي از فرهنگ است و از سوي ديگر خود به عنوان نماد فرهنگ و ارزش‌هاي خاص هر جامعه و فرهنگ به شمار مي‌رود و بدون تعريف فرهنگ و شناخت سطوح و اجزاي آن نمي‌توان رابطه پوشش و فرهنگ را به خوبي درک نمود. علاوه بر آن تعريف فرهنگ بر حوزه سياستگذاري مؤثر است و در واقع مي‌توان گفت که نوع تعريف از فرهنگ است که چارچوب سياستگذاري فرهنگي را مشخص مي‌کند.
2- فرهنگ در نظام اسلامي بر خلاف تعاريف موجود مبتني بر نظام اخلاقي و ارزشي تعريف مي‌شود. براين اساس فرهنگ مجموعه‌اي از باورها و اعتقادات و ارزش‌ها و نگرش‌ها، نرم‌ها و هنجارها است که در نحوه گفتار، کردار، اعمال، استفاده از اشياء، ابراز احساسات، دست‌ساخته‌ها و مصنوعات، جشن‌ها و مراسم، آداب و رسوم، مناسک و شعائر، زبان و لباس نمود و تجلي پيدا مي‌کند و ريشه تاريخي دارد و همواره در انطباق با مسائل محيطي آموخته مي‌شود و موجب انسجام‌بخشي دروني گرديده و از نسلي به نسل ديگر منتقل مي‌شود.
فرهنگ داراي لايه‌هاي بيروني و دروني است. ارزش‌ها دروني‌ترين لايه فرهنگ هستند. سطوح و لايه‌هاي فرهنگ در ارتباط و پيوستگي با هم بوده و بر هم تأثيرگذارند. لباس يکي از مظاهر و نمادهاي فرهنگ است که در لايه‌هاي بيروني فرهنگ جاي گرفته و متأثر از لايه‌هاي دروني و ارزش‌هاي جامعه است.
3- پوشش در جوامع تحت تأثير عواملي چون شرايط اقليمي، موقعيت تمدني، اوضاع اقتصادي، نظام سياسي، موقعيت سني، جنسي و شغلي افراد و خواسته‌هاي شخصي و زيباشناختي افراد اثر مي‌پذيرد. اما پيش از اين لباس افراد جامعه از فرهنگ جامعه اثر مي‌پذيرد و لباس انسان نخست تابع فرهنگ جامعه اوست. يکي از نمودهاي اصلي فرهنگ هر جامعه‌اي شکل پوشش آن جامعه است. سرنوشت لباس به فرهنگ جامعه و نظام حاکم بر آن گره خورده و ريشه در جان باورهاي ديني و ملي و عقايد و رسوم اجتماعي مردم دارد و مي‌توان گفت نشانگر و مبين فرهنگ آن جامعه است.
از سوي ديگر لباس نشان دهنده هويت انساني، اجتماعي و قومي، جغرافيايي و وابستگي‌هاي صنفي، سياسي، مذهبي و شأن و منزلت اجتماعي و اقتصادي پوشنده آن است.
4- پوشش در جامعه اسلامي نماد فرهنگي جامعه اسلامي و متأثر از ارزش‌هاي اسلامي است. پوشش در فرهنگ اسلامي- ايراني وسيله‌اي براي پوشاندن تن و ننماياندن آن است. اين گونه پوشش که در فرهنگ اسلامي از آن به حجاب تعبير مي‌شود، خاص زن يا مرد نيست، هرچند بيشترين کاربرد را درباره زنان دارد. حجاب در واقع نوعي پوشش است که با عنصر فرهنگي و مذهبي در هم آميخته است.
5- حجاب به معناي پوشيدگي بدن در ميان اقوام باستان و نيز در اديان الهي وجود داشته است. حجاب ظاهري در اسلام با حجاب باطني (که از آن تعبير به حيا مي‌شود) گره خورده و پيوند دارد. حجاب ظاهري در کنار حجاب باطني موجب سلامت اجتماع است و لازمه «حجاب ظاهري»، داشتن «حجاب باطني» است. اين نوع حجاب در اسلام داراي ابعاد گوناگوني است و حجاب در نگاه، حجاب ذهني، حجاب در گفتار، حجاب حسي و رفتاري، حجاب در زينت و حجاب در پوشش را شامل مي‌شود. آثار فردي و اجتماعي متعدد حجاب سبب اهميت بيش از پيش اين مسئله فرهنگي- ديني است. 
6- مسئله مورد توجه در مورد سياستگذاري فرهنگ و به تبع آن سياستگذاري در حوزه پوشش و لباس افراد جامعه امکان سياستگذاري در اين دو حوزه است. تعاريف متعددي از سياستگذاري عمومي ارائه شده است که عنصر مشترک آنها اين است که سياست عمومي توسط حکومت يا دولتمردان تهيه و تدوين مي‌گردد.
سياستگذاري عمومي در پي دستيابي به توسعه عمومي جامعه است و توسعه فرهنگي نقشي اساسي در توسعه عمومي دارد. به عبارت ديگر مي‌توان گفت توسعه عمومي توسعه همه جانبه است و توسعه فرهنگ جزء جدايي‌ناپذير و يکي از ابعاد توسعه عمومي است. علاوه بر آن ابزارهاي توسعه فرهنگي متعددند و سياستگذاري فرهنگي به عنوان يکي از مهم‌ترين ابزارهاي توسعه فرهنگي مورد توجه و تأکيد مديران فرهنگي جامعه قرار مي‌گيرد.
7- در زمينه سياست‌پذيري فرهنگ دو ديدگاه وجود دارد
ديدگاه فرهنگ آزاد (ديدگاه ارسطويي) را امري دروني و معنوي و غيرقابل برنامه‌ريزي توصيف مي‌کند و ديدگاه کنترل فرهنگي معتقد است فرهنگ جامعه كنترل‌پذير است و بر اين اساس برنامه‌ريزي و سياستگذاري را نه تنها امري ميسر و شدني بلکه آن را الزامي و اجتناب‌ناپذير محسوب مي‌نمايد.
در ديدگاه فرهنگ آزاد در حوزه سياستگذاري فرهنگي ديدگاهي مبتني بر فرد و سرمايه‌محور بوده و دولت در اين ديدگاه حافظ فرهنگ گروه اندک و خواص است. اما فرهنگ مانند ديگر نيازهاي مادي و معنوي از جمله نيازمندي‌هاي اساسي انسان و جزء تفکيک‌ناپذير زندگي اجتماعي و ميراث مشترک همه افراد است که دولت موظف است وسايل مشارکت در فعاليت‌هاي فرهنگي را در حدود امکانات و منابعي که در اختيار دارد فراهم آورد. اين امر بيانگر ضرورت برنامه‌ريزي و سياستگذاري حوزه فرهنگ است. علاوه بر آن علت ديگر ضروري بودن برنامه‌ريزي و سياستگذاري فرهنگي نقش مهم و فعالي است که فرهنگ در کنار آموزش در جريان توسعه عمومي و تحقق آن بر عهده دارد. در واقع برنامه‌ريزي فرهنگي امکان بهره‌گيري بهينه و مؤثر از منابع و سرمايه‌هاي محدود را فراهم کرده و از آن‌ها به بهترين وجه استفاده مي‌کند.

جهت دانلود فایل کمکی انجام پایان نامه معارف اسلامي و فرهنگ و ارتباطات کلیک کنید

در صورت داشتن هرگونه سوال و یا نیاز به مشاوره در زمینه آموزش انجام پایان نامه معارف اسلامي و فرهنگ و ارتباطات کلیک کنید.