آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

آموزش انجام پایان نامه ارشد و رساله دکتری زبان شناسی

بنیادی‌ترین نتیجه‌ی به دست آمده از انجام پایان نامه زبان شناسی حاضر آن است که با استفاده از دستور نقش‌گرا در تحلیل سیاحت نامه‌ی ابراهیم بیک می‌توان به یافته‌های سودمندی دست یافت . 
از آن جا که انجام پایان نامه ارشد زبان شناسی حاضر بر روی یک اثر منثو‌ر صورت پذیرفته است ، تأثیر موسیقی کلام در تحلیل متن ، تقریباً به صفر می‌رسد ؛ زیرا هر گونه نظم آوایی و هم‌آهنگی آو‌اهای متن‌که در چارچوب موسیقی کلام  می‌گنجد در این اثر به چشم نمی‌خورد . در حقیقت متن سیاحت‌نامه فاقد عناصری چون وزن ، قافیه ، ردیف و هم‌آهنگی‌های صوتی است‌ که بتواند به آن توازن و آهنگ بخشیده و آن را از زبان روزمره جدا کند . از این رو به سختی می‌توان از این دریچه به افق تازه‌ای در تحلیل متن دست یافت .
دوم آن‌که عناصر خیال‌انگیزی چون استعاره و مجاز که در مبحث بیان مطرح می‌شود ، در متن واقع‌گرایانه‌ای هم‌چون سیاحت‌نامه‌ی ابراهیم بیک دیده نمی‌شود و اگر هم باشد ، بسیار محدود است و کمکی به خواننده در تحلیل متن نمی‌کند . این اثر بیش از هر چیز ، اثری مستند و تاریخی است که حتی اگر آن را اثری تخیلی و حاصل رؤیاهای نویسنده هم بدانیم ، باز گزارشی از واقعیا‌ت و مستندات  است. رؤیا‌گونه بودن آن تنها در همین حد قابل توجه است که نویسنده به دلیل هراس و وحشت از حکومتی که در آن خفقان و آزار و شکنجه موج می‌زده و مبارزه با بیداری و بیدارگر‌ی سرلوحه‌ی کار استبداد سیاه ناصری بوده است ، این گونه وانمود می‌کند که اثرش را در حالت خلسه و رؤ‌یا نگاشته است ، تا از هر گونه عقوبت و مجازات در امان باشد . 
با وجود این نمی‌توان مطالب فوق را دست‌آویزی برای نپر‌داختن به تحلیل نقش‌گرایانه‌ی این اثر و دیگر آثار منثو‌ر قرار داد ؛ زیرا همه‌ی متون نمی‌توانند الز‌اماً وسیله‌ی ایجاد یک ارتباط شعری باشند . (( از نظر لیکاف‌ و جانسون اساساً بنیان تفکر آدمی استعاری است و در نتیجه ، همه‌ی جنبه‌های زبان در تمامی نمودها‌یش سرشار از استعاره است و امروزه دیگر اسطوره‌ی استعاره به افسانه‌ای قدیمی بدل شده است . )) ( نقل از مهاجر و نبوی   116 ) 
عوامل دیگری چون کنایه ، حس‌آمیزی ، ایجاز ، حذف و ... عناصری هستند که در این‌جا و آن‌‌جای متن واقع  می‌شوند و هم‌سانی‌هایی را در کل متن پدید می‌آورند ، اما نقش متن‌آفرینی در کلام ایفا نمی‌کنند ، در عوض امکانات دیگری در یک متن وجود دارند که می‌توان از آن‌ها برای تحلیل متنی یک اثر استفاده کرد . این امکانات نوظهور ، همان سه ساخت اندیشگانی‌ ، بینافرد‌ی و متنی هستند . یکی از اشکالات شعر وزن و قافیه‌دار این است که شاعر نمی‌تواند به طور هم‌زمان بر سه ساخت مذکور متمرکز شود و تأثیرگذارترین ساخت ممکن را به وجود آورد ؛ چرا که همواره با محدودیت حاصل از وزن و قافیه روبه روست . این محدودیت در ساخت متنی پر رنگ‌تر به نظر می‌رسد ، زیرا  شاعر به سبب پیروی از وزن و قافیه نمی‌تواند اطلاعات نو را  در جایگاه مبتد‌ا قرار دهد و با تکیه‌دار کردن بند انسجام و تأثیر متن را قوت بخشد . این امر بی‌نشانی متن را  سبب شده و آن را تا سطحی ابتدایی تنزل می‌دهد ، البته همواره برخی از شاعران قادر به عبور دادن شعر خود از این موانع هستند و حتی‌الامکان بهترین ساختار را شکل می‌دهند ، لیکن آن چه مهم است این است که شاعران باید بر این مشکل فایق‌ آیند و ساختار حاصله را به ساختار آرمانی خود نزدیک کنند .
مراغه‌ای توفیق بسیاری در بهره‌گیری از امکانات ساخت متنی و بینافرد‌ی داشته است ، به گونه‌ای ‌که  سیاحت‌نامه را به یک اثر تأثیرگذار در پیدایش انقلاب مشروطه بدل کرده است . کارکرد وی در استفاده از عوامل ساختاری ، چه در تبیین ساخت مبتد‌ا ـ خبری و چه در ساخت اطلاعاتی بندها ، بسیار قوی بوده است . هر چند به نظر می‌رسد که وی در کاربرد عوامل غیر ساختاری به اندازه‌ی عوامل ساختاری متبحر‌ نیست ، لیکن در آن زمینه نیز ناموفق عمل نکرده است ، از آن جمله استفاده از ادات‌ ربط است که مهم‌ترین نقش را در انسجام متن ایفا می‌کند .
در ساخت اندیشگانی‌  ، بسامد فرایند‌های رابطه‌ای و مادی ، نشان دهنده‌ی آن است که نویسنده آن چه را در ذهن داشته به وسیله‌ی عوامل شناسا ، ویژگی و کنش‌پذیر به خواننده کرده و سپس با آوردن فرایند‌های مادی ، نوعی‌ تهییج و تحریض‌ در مخاطب به وجود آورده است . دیگر آن‌که ساخت وجهی‌ اثر غالباً‌ اخباری‌ است ، گاه استفاده از وجوه پرسشی و کاربرد کنش غیر مستقیم موجب نشان‌داری بندها شده است . فرایند‌های ذهنی  بسامد چندانی ندارد و این می‌تواند نشان دهنده‌ی واقع گرایانه بودن اثر باشد .
نتیجه‌ی دیگری که در ضمن این پژوهش به دست آمده ، مربوط به عوامل انسجام است . این اثر به لحاظ موضوع ، اثری یک پارچه و منسجم است . نویسنده همه‌ی این عوامل را کمابیش ، به گونه‌ای فراگیر در سراسر اثرش به کار برده است . مبتد‌اهای متنی در کنار مبتد‌اهای تجربی از فراوانی نسبتاً بالایی برخوردارند . پر رنگ‌ترین عنصر دخیل در ساخت ‌اندیشگانی و در تحلیل نقش‌گرایانه‌ی متن سیاحت‌نامه که توجه تحلیل‌گر را به شکلی اجتناب ناپذیر به  خود جلب می‌کند ، عنصر پیرامونی است . 
این عناصر در سراسر متن برجستگی و گسترش چشم‌گیری دارند و عملکرد آن‌ها در شکل‌گیری نثر سیاحت‌نامه و آشنا ساختن مخاطب با شرایط محیطی فرایند‌ها و حال و هوای حاکم بر متن قابل توجه است. همه‌ی این عناصر ، فرایند‌ها را به عالم واقع پیوند می‌زنند و با ایجاد ارتباط بین آن‌ها ( زمان ، مکان ، کیفیت ، علت و ... ) پیکره‌ی بی‌جان بند را روح می‌بخشند و آن را واقعی جلوه می‌دهند .

در صورت داشتن هرگونه سوال در ارتباط با آموزش نحوه انجام پایان نامه ارشد و رساله دکتری زبان شناسی با آکادمی ابن سینا در ارتباط باشید.