آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

نتیجه گیری

این بحث موضوعی را مورد بررسی قرار داد که یکی از مهمترین مشکلاتی است که بشریت امروز از آن رنج می برد. چه در جنبه فردی آن و چه در جنبه اجتماعی وهم افراد جامعه با این مشکل دست به گریبانند و هم دولت ها . لذا برای مقابله و درمان لازم بود حقیقت ظلم بیان شود ، ومهمترین انواع و صورت های آن مورد جستجو قرار گیرد . و از اسباب و انگیزه هایی که انسان را – علی رغم نفرت طبیعت سالم از ظلم – به انجام ظلم وا می دارد بحث شود . و به آثار آن پی برده شود تا خود و دیگران از آن بر حذر باشیم . دراین بحث که نمونه ای از تفسیر موضوعی بود ، با بررسی آیات قرآن به نتایج زیر دست یافتیم :
   اهمیت موضوع ظلم از توجه فراوان قرآن کریم به آن مشخص می شود ، از آنجا که لفظ ظلم با صیغه های مختلف آن 289بار در 265 آیه ودر 58 سوره تکرار شده است . و این جدای از الفاظ مترادف آن می باشد .
   در حقیقت ظلم در لغت و اصطلاح نتیجه بدست آمده این بود که ظلم در لغت از این معانی خارج نیست : چیزی را در غیر جای خود قرار دادن ، ستم . تجاوز از حد ، متمایل شدن از حق به باطل و گرفتن حق دیگری .
   و در پرتو معنی لغوی ، معنی اصطلاحی آن چنین است : تعدی وتجاوز از حدود شرعی یا عدول از حق به باطل .
   و اما در مورد انواع آن ، به انواع زیادی دست یافته شد ، که بعضی از آنها عقیدتی و بعضی اجتماعی بودند . به دلیل اینکه انسان هر ظلمی مرتکب شود اول از هر کس به خودش ظلم کرده است ، از پرداختن به ظلم به نفس به صورت مستقل خودداری شده است ، واین موضوع در هر دو قسم عقیدتی و اجتماعی گنجانده شده است .
   ظلم عقیدتی شامل ظلم شرک و کفر و نفاق است ، که از بزرگترین انواع ظلم شمرده شده است . زیرا ظلم به نسبت اینکه در حق چه کسی انجام گیرد هم سنجیده می شود ، وچون این ظلم ها در حق ساحت مقدس الله متعال انجام می گیرد بزرگی آنها بیشتر است .
   اما ظلم اجتماعی به حقوق مردم تعلق دارد . ومجال آن بسیار وسیع است ، که خلاصه شده در ظلم خون ، ظلم مال و ظلم عرض وناموس .
   و در انتها یک نتیجه محوری بدست می آید و آن اینکه ظلم یک بیماری خطرناک است ، که به افراد و دولت ها سرایت می کند . ظهور این بیماری در افراد سبب می شود رفتارهای آنها معکوس شده وبه انحراف وفساد کشیده شوند . وبیماری در جامعه پخش شود و افراد ، با عدالت و اهل آن مبارزه کنند . تا اینکه اثرات آن از فردی به فرد دیگر منتقل شده و به جایی می رسد که با ظلم حکم می شود . و اگر در دولتی از دولتها ظلم حاکم شود و ریشه دار گردد ، از مهمترین عواملی شمرده می شود که به تدریج آنرا به ضعف یا سقوط می کشاند . واگر به این درد رسیدگی نشود و مقابله ودرمان نگردد ، از مهمترین عواملی است که کیان دولتها را مورد هجمه قرار داده و به نابودی می کشاند .
   از خلال آیات قرآن نمونه هایی از این اقوام ذکر شد ، آنها علاوه بر ظلم اعتقادی کفر و شرک که در همه آنها مشترک بود ، هر کدام از آنها به ظلم های متفاوت دیگری دچار بودند مانند : ظلم در معاملات تجارتی و مالی که نتیجه طمع و آز است . ظلم اعراض که نتیجه انحراف از فطرت ، و ظلم نفس ها با  قتل و به بردگی کشیدن آن و....
   همه این مسائل بر خطرناک بودن ظلم دلالت دارد ، ومی طلبد که اسباب و انگیزه های آن را مورد تحقیق و جستجو قرار داد . تا جلو آنرا گرفت و با آن مقابله کرد ، زیرا اگر ظلم منتشر شود و نفس ها به آن عادت کنند علاج آن مشکل می شود . در این بحث مهمترین اسباب ارتکاب ظلم این است که انسان پیروی از هوا و هوس و ظن و گمانی که بر پایه ی هیچ حجت و دلیل و علم یقینی استوار نیست ، هدف زندگی خود قرار دهد اگرچه هلاکت و خسران او را در پی داشته باشد .
همانطور جهل از مهمترین اسباب وقوع ظلم شمرده می شود . جهل به رسالت محمدی و فهم سالم آموزه های قرآنی که خیر و سعادت بشریت در آن است . وجهل به احکامهای شرعی و سنت های الهی که مطابق با خواسته های طبیعت بشری است ، و توازن مادی و روحی آنرا محقق می سازد ، بسیاری از افراد و دولتها را در ظلم قرار می دهد و ظالمین را به پشت کردن به کتاب خدا وا می دارد . و همچنین جهل به قوانینی که دولت ها برای ایجاد نظم و امنیت جامعه وضع  کرده اند سبب تجاوز به حدود وحقوق می شود .
   غرق شدن در ناز و نعمت  و راحتی و فراموش کردن منعم سبب می شود که انسان فکر کند همه این نعمت ها به خاطر نیکی خودش است ، و به جای شکر خالق ، دچار رفاه زدگی شود و با این نعمت ها ظلم کند .
   نتیجه دیگری که از این بحث بدست آمده این است که اگر در جامعه ظلم صورت بگیرد و افراد متوجه آن باشند اما کسی نباشد که جلو ظالم را بگیرد و او را از ظلم باز دارد تا اینکه این ظلم از فردی به فرد دیگر سرایت کند ، و در جامعه شیوع یابد راهی است برای ایجاد و انتشار ظلم .
   قطعا چیزی که خلاف حق ، و تجاوز از حدود شرعی باشد ، آثار و عواقب وخیمی را به جا خواهد گذاشت که کیان افراد و جوامع را به خطر می اندازد ، از جمله این عواقب سوء از بین رفتن امنیت و استقرار اجتماعی بود . سلب شدن امنیت هم از ظالم است و هم از مظلوم. نزول قحطی و خشکسالی از دیگر نتایج اصرار بر ستم و فساد در زمین است . ظالم به دلیل انتخاب این مصیر و اصرار بر ادامه آن از هدایت توفیق خدا محروم می ماند .
   قرآن کریم برای رهایی از این خطر شدید و آثار شوم آن راههای متعددی را جلو ظالم و مظلوم و سایر افراد جامعه گشوده است . وهشدار داده است که قبل از اینکه دیر شود با این اخلاق رذیله مبارزه شود ، وبه جای اینکه ظلم سبب نابودی افراد و جوامع شود ، با به کار بستن این راهها از ایجاد ظلم جلوگیری کنند  و ظلم بوجود آمده را نابود و از ریشه در آورند .

جهت دانلود فایل کامل آموزش انجام پایان نامه ارشد و رساله دکتری علوم قرآن و حدیث کلیک کنید

در صورت داشتن هرگونه سوال و یا نیاز به آموزش انجام پایان نامه ارشد و رساله دکتری علوم قرآن و حدیث با ما در ارتباط باشید.