آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

محدودیت‌های انجام رساله دکتری روانسنجی حاضر

انجام پژوهش های علمی به دلیل ظرافت‌ها و پیچیدگیهای خاصی که در مراحل مختلف فرآیند ان وجود دارد، همواره با محدودیت‌هایی همراه است که مدّنظر قرار دادن آنها در تعبیر و تفسیر یافته‌های پژوهش از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. در انجام رساله دکتری روانسنجی حاضر نهایت تلاش به عمل آمد تا فرایند انجام تحقیق با لحاظ کردن عوامل و شرایط که به نوعی بر روی نتایج اثر می‌گذارد، انجام شود. با این همه، ذکر موارد ذیل و در نظر گرفتن آنها در تعمیم نتایج بهتر است مورد توجه قرار گیرد.
اول: در انجام رساله دکتری روانسنجی حاضر همانند شیوه‌های رایج این روش‌ها، زمانی که مشخصات خزانه‌ی بهینه‌ی سؤالات ارزیابی شد، پارامترهای سؤال به صورت معلوم درنظر گرفته شدند، به گونه‌ای که مقادیر واقعی‌شان دارای خطای برآورد نبود. این در حالی است که برآوردهای سؤالات عملیاتی غالباً با خطا  همراه است. با این همه انتخاب سؤال در CAT همیشه با توجه به ملاک بهینه‌سازی انجام می‌شود و سؤالاتی انتخاب می‌شوند که بتواند بیشینه‌ی آگاهی را ایجاد کند. لذا، زمانی‌که برآوردهای سؤال شامل خطا باشند، فرآیندی تحت عنوان "سرمایه‌گذاری روی شانس" یا "بهره‌برداری از شانس" ایجاد می‌شود و ممکن است در فرایند انتخاب سؤال در CAT نیز اثر گذارد، زیرا مدرج‌سازی سؤالات با خطای اندازه‌گیری همراه بوده است (وندرلیندن و گلاس، 2000). اگرچه در این پژوهش، تا حد امکان در شبیه‌سازی سؤالات بهینه عامل خطای انداز‌گیری در نظر گرفته شد، ممکن است این خطاها به طور کامل و صد در صد کنترل نشده باشند. 
دوم: یکی از اهداف اصلی در طراحی یک خزانه‌ی سؤال بهینه‌ی CAT، ایجاد دستورالعملی برای به دست دادن مطلوب‌ترین نتایج مربوط به الگوریتم‌های مورد استفاده در CAT است. با توجه به این‌که در عمل، غالباً از داده‌های خزانه‌ی سؤال CAT عملیاتی به عنوان یک بخش مهم و جدایی ناپذیر در شبیه‌سازی استفاده می‌شود، ممکن است ویژگی‌های بهینه‌ی تعیین شده، تا حدی مطلوب‌تر از آنچه هستند به نظر برسند. اگرچه، این اثر را جزئی و قابل اغماض است، با این‌همه توجه به آنها در تفسیر و تعمیم نتایج توصیه می‌شود.
سوم: روش‌های پیش‌بینی ویژگی‌های عملیاتی خزانه‌های بهینه در این مطالعه تنها بر روی یک خزانه‌ی سؤال عملیاتی مبتنی بود، در حالی که، به شرط وجود خزانه‌های عملیاتی چند گانه می‌توان به طور همزمان از چندین خزانه‌ی سؤال عملیاتی به منظور بهبود عملکرد مدل P استفاده کنیم. در این پژوهش به دلیل فقدان آزمون CAT پیش ساخته در کشور (برخلاف تحقیقات مشابه خارجی)، به ضرورت از یک  که یک خزانه‌ی CAT عملیاتی برای محک زدن نتایج استفاده کردیم. اگرچه این رویکرد نیز در ادبیات مطالعه و تدوین خزانه‌های سؤال مرسوم است، با این‌همه این نکته نیز بهتر است در تعبیر و تفسیر نتایج مورد توجه قرار گیرد.

پیشنهادات پژوهشی

با توجه به یافته‌های این پژوهش و همچنین، محدودیت‌هایی که در قسمت قبل به آن اشاره شد، موارد ذیل به عنوان پیشنهاد‌های پژوهشی معرفی می‌شود:
اول: با توجه به اهمیت خطاهای برآورد در تعیین ویژگی‌های خزانه‌ی سؤال بهینه، پیشنهاد می‌شود که مطالعات آتی بر روی ماهیت وچگونگی تاثیر خطاهای برآوردی بر عملکرد خزانه‌های سؤال CAT توجه کنند و به عنوان یک موضوع پژوهشی جدید به آن بپردازند.
دوم: به منظور حفظ اعتدال بهینگی در خزانه‌های سؤال پیشنهاد می‌شود مطالعات آینده چندین خزانه‌ی سؤال عملیاتی استفاده کرده و نتایج را با شرایطی که در آن تنها از یک خزانه‌ی سؤال عملیاتی استفاده شده، مقایسه نمایند.
سوم: بهتر است در تحقیقات آتی دو مدل MRP و MTI با توجه به مزیت‌های هر دو روش ایجاد پارامترهای بهینه‌ی سؤال با یکدیگر تلفیق شده، به طوری‌که در ایجاد سؤال، همبستگی بین پارامترهای سؤال را در حالی‌که ضرورت حداقل آگاهی سؤال را برقرار می‌کند، را در نظر بگیرد.
چهارم: از آنجا که این امکان وجود دارد که توزیع‌های آماری زیربنای توانایی بر توزیع پارامترهای سؤال اثر بگذارند، پیشنهاد می‌شود که در تحقیقات آتی تاثیر نوع توزیع توانایی در ایجاد خزانه‌های بهینه بررسی شود. 
پنجم: روش بیشینه‌ی آگاهی یکی از معتبرترین و پرکاربردترین روش‌های انتخاب سؤال در CAT است، با این‌همه امکان استفاده از روش کمینه‌ی پسین مورد انتظار نیز در این مورد وجود دارد. لذا، پیشنهاد می‌شود در تحقیقات آتی نتایج حاصل به‌کار گیری این دو روش مورد مقایسه و بررسی قرار گیرد. 
ششم: با توجه به ملاحظات نظری و عملی در این پژوهش از روش کنترل مواجه سیمپسون-هتر استفاده شد، سایر روش‌هایی که در این مورد می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد مانند روش α طبقه‌بندی شده می‌تواند، موضوع تحقیقات آتی در مورد  کاربرد شیوه‌های دیگر کنترل مواجه‌ی سؤال قرار گیرد.

دشواری‌های اجرایی پژوهش 

اول: یکی از محدودیت‌های اصلی اجرایی این پژوهش هزینه‌های بسیار بالای طراحی 921 سؤال برای خزانه‌ی عملیاتی بود، زیرا تا به حال در ایران یک آزمون CAT عملیاتی که برای اهداف پژوهشی از این نوع مناسب باشد ساخت نشده بود.
دوم: یکی دیگر از محدودیت‌های اجرایی، صرف زمان بیشتر از 18 ماه برای ساخت سؤالات مناسب با اهداف پژوهشی بود.
سوم: از آنجا که مدرج کردن این تعداد زیاد سؤال به صورت یک جا امکان پذیر نبود، این سؤالات در 13 مرحله در طول یک سال تحصیلی بر روی 500 آزمودنی ثابت مدرج شد. ثابت نگه داشتن این آزمودنی‌ها در طول این یک سال هزینه و زمان هنگفتی برای محقق ایجاد کرد. 
چهارم: زمان‌بر بودن اجراهای برنامه‌های شبیه‌سازی، که گاهی هریک چندین ماه متوالی به طول می‌انجامید.

جهت دانلود فایل کامل کلیک کنید

در صورت داشتن هرگونه سوال و یا نیاز به مشاوره در ارتباط با  انجام رساله دکتری روانسجی با آکادمی ابن سینا در ارتباط باشید.