آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

زبان و سبک

چیزی برای گفتن داشته باشید و آن را تا جایی که می‌توانید صراحتاً بیان کنید. این مهم ترین راز سبک است. 

- متیو آرنولد

دانشمندان و مهندسان چه سزاوار آن باشند و چه نباشند، معمولاً به عنوان نویسندگان نه‌چندان ماهر شهرت یافته‌اند. هر فرد متوسطی که یک مقاله علمی را مطالعه می‌کند، با خواندن چند جمله اول سردرگم می‌شود. دلیل اصلی پیچیدگی موضوع و سبک نگارش است که در آن داوران آگاه و باتجربه لحاظ شده اند. تعدادی از افراد حوزه ما شایسته این شهرت هستند، چرا که تعدادی از آنها برای  نوشتار صریح و آشکار ارزش قایل نبوده و یا نحوه رسیدن به آن را نمی‌دانند.
اگر تصور می‌کنید آنطور که دلتان می‌خواهد نویسنده خوبی نیستید، پس چه باید کرد؟ به طور ویژه چطور می‌توانید نگارش خود را برای انتشار  مقاله در یک مجله علمی تقویت کنید؟ سبک یک مفهوم چند لایه ای است و یادگیری نحوه بهبود سبک به معنی تسلط بر کلمات و دستور زبان و سپس جملات صحیح و در نهایت بند ها و پاراگراف‌های است که افکار پیچیده را بیان کرده و در آخر بیان یک کل سازمان یافته  است که منجر به افزایش غنای دانش علمی می‌شود (به فصل دو مراجعه کنید). اگر امر دشواری به نظر می‌رسد دلیل این است که واقعاً امر دشواری است. 
بخش عمده یادگیری نگارش خوب، وابسته به نوع یا ژانر است (دست کم در رابطه با نوشته های غیرداستانی). اما برخی از ابعاد نگارش یک مقاله علمی خوب مختص سبک علمی هستند. بنابراین بحث خود را با نگارش خوب به طور کلی و سبک علمی به طور خاص آغاز می‌کنم. 

چند کتاب در مورد سبک 

در این راستا کتاب‌های متعددی وجود دارد که به خوانندگان کمک می‌کنند نویسندگان بهتری باشند. اغلب آنها بر کاربرد و دستور زبان تمرکز کرده و تأکید شدیدی بر قوانینی دارند که چندان حائز اهمیت نیستند. (اگرچه این اعتقاد ماهیت عمومی ندارد، اما ما در رابطه با دستور زبان دیدگاه منحصر به ‌فردی داریم. ما معتقد به درستی و صحت هستیم، البته به شرط آن که منجر به بهبود یا افزایش سرعت درک مطلب توسط خواننده شود). سایر کتاب‌ها در سطوح بالاتر به بررسی سبک پرداخته اند. به ادامه به چند کتاب اشاره می-شود.
به جرات می‌توان گفت بهترین و معروف‌ترین کتاب خود یاری با محوریت نگارش کتاب استرانک و وایت تحت عنوان ارکان سبک است. هر چند یادداشت های ویلیام استرانک در حدود 100 سال پیش آغاز شد اما بعدها توسط ای.بی وایت بسط یافته و مورد ویرایش قرار گرفت و حدود 60 سال گذشته منتشر شد. خوب یا ید، استرانک و وایت در 50 سال گذشته پایه و اساس دروس انشا و نگارش دوران دبیرستان و اولین سال دانشگاه را در آمریکا بنیاد نهادند. 
برخی از توصیه های مندرج در کتاب استرانک و وایت حکم خرد و منطق متعارف نگارش هستند: حذف کلمات زاید، بیان ادعاها و استدلال های قطعی، ویژه، قاطع و صریح و عینی باشید؛ از کلمات واهی و خیالی استفاده نکنید. اما بخش عمده این کتاب کوچک با محوریت کاربرد و دستور زبان تاریخ گذشته شده و یا ماهیت سلیقه ای یافته و یا دیگر به عنون غلط و اشتباه شناخته می شود. با این حال تنها به این دلیل که افراد زیادی به آن استناد می کنند ارزش مطالعه را دارد. این کتاب به خوبی نگارش یافته و بسیار جذاب است. اگر تنها یک کتاب وجود داشت که مطالعه آن برای نویسندگان بی‌تجربه تا متوسط مناسب بود، کتاب درسی دانشگاه جوزف ویلیام تحت عنوان سبک: آموزه هایی در مورد صراحت و ظرافت توصیه می شود. ولیام نه تنها معتقد به حذف واژه های زاید است، به شما در انجام این کار نیز کمک می کند. در این کتاب تاکید اندکی بر کاربرد یا دستور زبان است؛ وی نشان می دهد که چطور جمله صریح و واضحی را بیان کرده و انواع جملات را در کنار هم قرار دهیم. در کتاب ویلیام تعدادی توصیه هایی که من عمدا آنها را نادیده بگیرم بسیار اندک است. 
در رابطه با نویسنده متوسطی که در صدد پیشرفت است، کتاب کلاسیک وییلم زیسنر تحت عنوان "در باب نگارش خوب" پیشنهاد می شود. اگرچه این کتاب حاوی همان توصیه های کتاب سبک ویلیامز است، زیستر به صورت گسترده در مورد پروژه نگارش غیرداستانی و آنچه که باعث تبدیل یک نگارش به نگارش بسیار خوب یا حتی عالی می شود صحبت می کند. زیستر در مقایسه با ویلیامز توصیه های عملی چندانی ارائه نمی دهد، اما بسیار الهام بخش است.
راهنمای نگارشی محبوب اخیر که می توان معرفی کرد، کتاب استون پینکر تحت عنوان معنی سبک است. این کتاب بین آموزش کاربرد و دستور زبان و نگارش به مثابه یک اثر هنری تعادل زیبایی ایجاد کرده است. پینکر به عنوان دانشمند شناختی و زبان شناس و نویسنده بسیار مشهور از اشاره به نتایج تصورات ذهنی برای حمایت از دیدگاه های خود هیچ واهمه ای ندارد. وی نه تنها به مواردی که در حین نگارش مسئله ساز می شوند اشاره می کند بلکه چرایی آنها را نیز مطرح می سازد. 
کتابی که هیچ کسی نباید آن را مطالعه کند کتاب فرهنگ کاربرد انگلیسی مدرن هنری فاولر است؛ اسطوره انتقاد از دستور زبان که همیشه داعیه استانداردها و قوانین رو به زوال ادبیات آمریکا را دارد. فهرست طولانی وی شامل مجموعه قوانین اختیاری و غیرقابل توجیه است و رویکرد تجویزی وی برای استفاده بیش از آنکه موثر و کاربردی باشد آسیب رسان است.
بدون شک این کتاب ها به هر نویسنده ای برای بهتر شدن کمک می کنند. اما بهترین راه برای نویسنده خوب بودن، این است که خواننده خوبی باشیم. درست همانطور که کودکان زبان یاد می گیرند، ما با تقلید از نویسندگان خوب نگارش را یاد می گیریم. کپی پردازی و تقلید از سبک و رویکرد بهترین مقالات چه به صورت آگاهانه و چه به صورت ناآگاهانه بهترین روش برای نگارش مقالات علمی خوب است. تنها با مطالعه نوشته های خوب و توجه به آنچه که مورد پسند شما قرار می گیرد بهترین روش برای دستیابی به گوشی است که می تواند در نوشته های خود هر چیز خوب یا بد را به راحتی تشخیص دهد.
و همین ما را به سمت سبک علمی رهنمون می سازد. سبکی که در مقالات علمی و مهندسی داوری شده به کار می رود، مختص این ژانر است و انتظارات و معیارهای کیفی مختص خود را دارد. بنابراین، توصیه هایی که در این راهنماهای نگارشی کلی ارائه می شوند باید در زمان نگارش علمی اندکی تغییر یابند (و گاهی کنار گذاشته شوند).