آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

انجام پایان نامه تحقیقات آموزشی

در این قسمت، با نظر به سؤالات پژوهش، ضمن ارائه نتایج،  به بحث و تفسیر درباره آن پرداخته شده است. به طور خلاصه یافته های حاصل از انجام پایان نامه تحقیقات آموزشی حاضر نشان دهنده ی این است از نظر انگیزه ی پژوهشی، معلمان در سطح بالاتری از میانگین، از نظر تخصص پژوهشی، کمی بالاتر از میانگین و از نظر فرصت ها و امکانات پژوهشی تفاوت معناداری با میانگین مورد نظر نداشتند. برای بررسی نیازهای آموزش پژوهش شایستگی های پژوهشی مورد نیاز معلمان بر اساس مبانی نظری، نظر متخصصان پژوهش و معلمان خبره شناسایی و اولویت بندی گردید. سپس فهرست  شایستگی ها در قالب پرسشنامه در اختیار معلمین قرار گرفت و حیطه هایی که معلمین بیشترین نیاز به آموزش را داشتند اولویت بندی گردید. در نهایت طبق یافته های پژوهش، برنامه های پژوهشی معلمان هدف گذاری گردید.

نتایج مربوط به بررسی ظرفیت پژوهشی

در قلمرو آموزش و پرورش، معلم از مهم ترین مؤلفه های تأثیرگذار در توسعه ی کیفی نظام آموزشی به شمار می رود و یکی از جنبه های اساسی در حرفه ی معلمی، پژوهش و تحقیق است که باعث می شود خود معلم مولّد دانش ِآموزشی باشد. در همین راستا هدف پژوهش حاضر بررسی ظرفیت پژوهشی معلمان و تعیین نیازهای آموزش پژوهش به آنان بود.
در ابتدا سؤال اول پژوهش که ظرفيت پژوهشی معلمان بر حسب سه مؤلفه ی انگیزه ی پژوهشی و فرصت ها و امکانات  پژوهشی و دانش و تخصص پژوهشی چگونه است، مورد بررسی قرار گرفت. طبق یافته های پژوهش مؤلفه ی اول پرسشنامه-ی ظرفیت پژوهشی، یعنی انگیزه ی پژوهشی، به ترتیب بر اساس میانگین بدست آمده، شامل انگیزه ی درونی، انگیزه ی بیرونی و بی انگیزگی می باشد که با استفاده از آزمون اندازه گیری های مکرر و مقایسه ی هلمرت مشخص شد بین خرده-مؤلفه های انگیزه  پژوهشی تفاوت معناداری از نظر برتری وجود دارد.  نتایج آزمون tتک نمونه ای نیز نشان داد که در مجموع معلمان از نظر انگیزه ی پژوهشی در سطح مطلوبی قرار دارند. یافته های پژوهش حاضر با نتایج پژوهش های حسن زاده و همکاران (1385)، نجفی و قلی زاده (1388)، رومیانی، میرشاه جعفری و نصر اصفهانی (1385)، عنایتی و همکاران (1391) که یکی از موانع پژوهشگری معلمان را، عدم وجود انگیزه ی کافی برای انجام پژوهش عنوان می کنند مطابقت ندارد. در این پژوهش ها با نظرسنجی از معلمان، به طور کلی انگیزه ی پژوهشی آنان را پایین گزارش کرده اند و مشخص نگردیده که معلمان در چه حیطه هایی انگیزه ی آن ها برای انجام پژوهش پایین است، به عنوان مثال ممکن است معلمان دارای انگیزه ی درونی بالا و انگیزه ی بیرونی پایینی برای انجام پژوهش باشند ولی زمانی که این حیطه ها باهم اندازه گیری می گردد نتایج نشان دهنده ی انگیزه ی پژوهشی پایین معلمان باشد. ولی در پژوهش حاضر انگیزه ی پژوهشی به سه مؤلفه ی انگیزه ی درونی، انگیزه ی بیرونی و بی انگیزگی تقسیم شده است بنابراین میزان انگیزه ی معلمان در هر کدام از این حیطه ها قابل تفکیک خواهند بود. همچنین تفاوت در سایر شرایط پژوهش از جمله تفاوت در بافت پژوهش، تفاوت در آَزمودنی ها، تفاوت در ابزار پژوهش و هدف پژوهش از دلایل دیگر تفاوت در نتایج این پژوهش با سایر پژوهش ها می تواند باشد. طبق یافته های بدست آمده، معلمان از نظر مؤلفه ی بی انگیزگی، پایین تر از سطح میانگین مورد نظر ، از نظر انگیزه ی درونی بالاتر از سطح میانگین و از نظر انگیزه ی بیرونی تفاوت معناداری با میانگین ندارند. بنابراین مشخص می شود معلمان از نظر انگیزه ی درونی برای پژوهش در سطح مطلوبی قرار دارند. طبق یافته های پژوهش حاضر، معلمان از نظر انگیزه ی پژوهشی در سطح مناسب و مطلوبی هستند امّا فراهم نبودن سایر شرایط لازم برای پژوهش، از جمله شرایط و امکانات محیطی، مانع از پژوهشگری آنان شده است. 
در ارتباط با عامل دوم ظرفیت پژوهشی معلمان، نتایج نشان می دهد که فرصت ها و امکانات پژوهشی در محیط آموزشی به ترتیب بر اساس میانگین بدست آمده برای هر مؤلفه شامل مؤلفه های کاربردی کردن علم، توجه به علایق معلم در یافتن ایده های پژوهشی، جستجوی علم و دانش به عنوان یک تجربه اجتماعی، تقویت مثبت و حمایت از پژوهش، الگوها و رفتارهای مناسب تحقیقاتی و تمرکز بر سبک های متنوع پژوهشی می باشد. البته با توجه به نتایج آزمون اندازه گیری مکرر بین خرده مؤلفه ی تقویت مثبت و حمایت از معلم با مؤلفه ی الگوها و رفتارهای مناسب تحقیقاتی و تمرکز بر سبک های متنوع پژوهشی تفاوت معناداری از نظر برتری وجود ندارد. همچنین بین مؤلفه ی الگوها و رفتارهای مناسب تحقیقاتی با تمرکز بر سبک های متنوع پژوهشی نیز تفاوت معناداری از نظر برتری وجود ندارد. طبق یافته های آزمون tتک نمونه ای، در مؤلفه ی فرصت ها و امکانات پژوهشی معلمان، خرده مؤلفه ی توجه به علایق معلم و کاربردی کردن علم در سطح بالاتری از میانگین قرار داردکه این موضوع نشان دهنده ی اینست که محورها و موضوعات و ایده های معرفی شده برای پژوهش معلمان تا حدودی منطبق با علایق آنان است، همچنین در محیط آموزشی معلمان، فرصت کاربرد یافته های پژوهش در آموزش تا حدودی فراهم شده است. یافته های پژوهش حاکی از آنست که معلمان از نظر مؤلفه های الگوها و رفتارهای مناسب تحقیقاتی، تقویت مثبت و حمایت از معلم، تمرکز بر سبک های متنوع پژوهشی، در سطح پایین تری از میانگین مورد نظر ( متوسط ممکن هر مؤلفه) قرار دارند، بنابراین پایین بودن نمره ی الگوها و رفتارهای مناسب تحقیقاتی نشان می-دهد که در محیط آموزش وپرورش به انجام فعالیت های پژوهشی معلمان و فراهم کردن فرصت ها و امکانات لازم برای پژوهش توجه نمی گردد. پایین بودن نمره ی تقویت مثبت و حمایت از معلم نیز نشان می دهد جو حاکم بر محیط آموزش و پرورش فرصت ها و حمایت های لازم برای انجام پژوهش به معلمان را نمی دهد. همچنین به عقیده ی معلمان فرصت استفاده از سبک های متنوع پژوهشی در محیط آموزش و پرورش فراهم نشده است. با توجه به اینکه در رابطه با مؤلفه ی جستجوی علم و دانش به عنوان یک تجربه اجتماعی، بین میانگین بدست آمده و میانگین مورد نظر تفاوت معناداری وجود نداشت می توان نتیجه گرفت که در برنامه های محیط آموزشی معلمان، فرصت انجام فعالیت های پژوهشی که مستلزم مشارکت با دیگران و کسب تجربه های اجتماعی هست به طور مطلوبی فراهم نشده است. در این پژوهش با توجه به نتایج پژوهش های قبلی که حاکی از کمبود امکانات، منابع و شرایط لازم برای پژوهش توسط معلمان بود، نقطه برش، نقطه 50 درصدی در نظر گرفته شد. بنابراین نزدیک بودن فرصت ها و امکانات پژوهشی در محیط آموزشی معلمان به سطحی نزدیک به میانگین نمی تواند سطح مطلوبی باشد. 
این یافته ها نشان دهنده ی آنست که در مجموع معلمان از نظر فرصت ها و امکانات پژوهشی در محیط آموزشی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و محیط مناسبی برای ترغیب معلمان به انجام پژوهش برای آنان فراهم نشده است. این یافته ها با نتایج پژوهش های حسن زاده و همکاران (1385)، نجفی و قلی زاده (1388)، رومیانی، میرشاه جعفری و نصر اصفهانی (1385) که یکی از موانع پژوهشگری معلمان را، ضعف در تهیه ی امکانات، منابع و شرایط لازم برای پژوهش، عنوان می کنند مطابقت دارد. همچنین با یافته های پژوهش عنایتی و همکاران (1391) که از جمله موانع انجام پژوهش توسط معلمان را عدم دسترسی به پایگاه های داده های سازمانی، عدم وجود فرهنگ پژوهش، ضعف زیر ساخت های پژوهشی و کمبود فضای پژوهش عنوان می کنند مطابقت دارد. به اعتقاد جوکار و رستمی (1381) نیز برنامه ریزی جهت بهره گیری همه ی معلمان از امکانات پژوهشی همچون بانک های اطلاعاتی، تکنولوژی فناوری اطلاعات و ارتباطات و اینترنت و آموزش روش های دسترسی معلمان به اطلاعات پژوهشی از اساسی ترین فعالیت ها در جهت گسترش پژوهش در میان معلمان است.. طبق یافته-های فضل الهی قمشی، نوروزی و ملکی توانا (1391) ایجاد زمینه ها، امکانات و فرصت های پژوهشی وحمایت های لازم از پژوهش های فرهنگیان از عوامل مؤثر بر گرایش فرهنگیان به فعالیت های پژوهشی است.
با در نظر گرفتن نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر، اهدافی که پژوهشکده ی تعلیم و تربیت در راستای پژوهندگی معلمان در نظر گرفته است، از جمله گسترش فرهنگ پژوهش در میان معلمان وکارشناسان آموزش و پرورش، اشاعه ی تصمیم گیری مبتنی بر پژوهش، پرورش توانایی ها و دانش و مهارت های ذهنی و عملی در انجام تحقیقات، رشد استعدادهای پژوهشی فرهنگیان، محقق نشده است. البته با تصویب سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش در سال 1390، که بر توسعه ی زمینه ی پژوهشگری و افزایش توانمندی های حرفه ای معلمان به شکل فردی و گروهی، تبادل تجارب و دستاوردها در سطح محلی و اختصاص اعتبارات خاص برای فعالیت های پژوهشی معلمان و استفاده ی بهینه از ظرفیت های موجود برای گسترش فرهنگ تفکر و پژوهش در بین مدیران و معلمان، تأکید گرديد، انتظار می رود با بهره گیری از پژوهش هایی که در زمینه ی ابعاد مختلف پژوهشگری معلمان انجام شده است در راستای تحول بنیادین در عرصه ی پژوهش گرایی معلمان گام های ارزشمندی برداشته شود.
در مجموع باید گفت که توسعه ی ظرفیت پژوهشی و نهادینه شدن فرهنگ پژوهش، در گرو مجهز شدن معلمان به تخصص و دانش پژوهشی، برخوردار بودن از انگیزه ی لازم برای انجام پژوهش و استفاده ازیافته های پژوهشی در عمل، و وجود فرصت ها و امکانات در محیط آموزشی برای انجام پژوهش می باشد.

نتایج مربوط به بررسی نیازهای آموزش پژوهش

 در این مطالعه با استفاده از رویکرد نیازسنجی مبتنی برشایستگی نیازهای آموزش پژوهش به معلمان مشخص گردید. با استفاده از این رویکرد چهار مرحله برای تعیین نیازهای آموزش پژوهش به معلمان در نظر گرفته شد که در طی این چهار مرحله با در نظر گرفتن مبانی نظری، نظر متخصصان پژوهش و معلمین خبره شایستگی های پژوهشی مورد نیاز معلمان شناسایی گردید و سپس این شایستگی ها توسط معلمان اعتباریابی شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه، مشخص گردید معلمان تا چه میزان از شایستگی های پژوهشی برخودار هستند و برای رسیدن به وضعیت مطلوب در چه حیطه هایی به آموزش پژوهش نیاز دارند. در مجموع مهم ترین نیاز های آموزش پژوهش به معلمان، که با استفاده از آزمون t تک نمونه ای پایین تر از متوسط ممکن هر مؤلفه بدست آمدند به ترتیب شامل موارد زیر می باشد: تجزیه و تحلیل اطلاعات پژوهشی از طریق آزمون های معناداری آماری و نرم افزارهای آماری و نتیجه گیری از تحلیل ها، استفاده ی مؤثر از روش ها و فنون جمع آوری اطلاعات، تعریف و انتخاب جامعه ی آماری مورد نظر، استفاده صحیح از  روش های نمونه گیری متناسب با نوع پژوهش و فنون نمونه گیری در تحقیقات کیفی و کمّی، تدوین صحیح یک آزمون، بررسی روایی و پایایی ابزار، اجرا و نمره گذاری آن و تفسیر نتایج آزمون ها، استفاده از روش های مختلف تحقیق کمی و کیفی و تشخیص استفاده از  بهترین روش تحقیق با توجه به شرایط. بنابراین می توان گفت که معلمان در این شایستگی ها، تخصص و دانش پژوهشی لازم را ندارند. به عبارتی بهتر، معلمان در حیطه هایی نیاز به آموزش پژوهش دارند که دارای تخصص و دانش پژوهشی کافی در این زمینه نیستند. همچنین  نتایج آزمون  tتک نمونه ای نشان داد که معلمان از نظر تشخیص و انتخاب مسئله ی پژوهشی، نوشتن بیان مسئله و بیان ضرورت تحقیق، نوشتن اهداف پژوهش، تعریف متغیرهای پژوهش، رعایت اصول اخلاقی، طراحی برنامه ی زمان بندی و بودجه بندی، استفاده از پیشنهادات پژوهشی تحقیقات قبلی، کاربرد یافته های پژوهش های آموزشی در فعالیت های آموزشی، برخورداری از ویژگی های فردی برای انجام پژوهش، نگرش مثبت به استفاده از پژوهش و  به کار بستن یافته های پژوهشی در آموزش بالاتر ازمیانگین متوسط و از نظر طراحی و انجام کلی فرایند پژوهش، نوشتن سؤالات و فرضیات بر اساس اهداف پژوهش، تدوین صحیح منابع و مآخذ تفاوت معناداری با میانگین متوسط ندارند. در این پژوهش با توجه به نتایج پژوهش های قبلی که حاکی از ضعف اطلاعاتی و کمبود آگاهی معلمان از پژوهش بود، نقطه برش، نقطه 50 درصدی در نظر گرفته شد. لذا نزدیک بودن تخصص پژوهشی معلمان به سطحی نزدیک به میانگین نمی تواند سطح مطلوبی باشد. همانطور که ملاحظه می گردد نتایج این مطالعه حاکی از نبود تخصص پژوهشی مطلوب و عدم مناسب بودن آموزش فرایند تحقیق به معلمان بوده است. بنابراین نبود نیروهای کارآمد و مطلع از پژوهش در آموزش و پرورش جزء محدویت های اصلی نظام آموزشی کشور است. همچنین یافته های این پژوهش نشان می دهد که فاصله ی بین وضعیت موجود پژوهشی معلمان و وضعیت مطلوب پژوهشی معنادار می باشد. که این نتایج نشان دهنده ی عدم موفقیت دوره  های آموزش پژوهش و طرح معلم پژوهنده می باشد. پژوهش های متعددی نیز ضعف اطلاعاتی و عدم آگاهی معلمان از فرایند پژوهش را از موانع اساسی پژوهش گری معلمان عنوان نموده اند (نجفی و همکاران، 1388؛ عنایتی و همکاران،1391؛ رومیانی و همکاران، 1385؛ حسن زاده و همکاران 1385؛ فضل الهی قمشی و همکاران، 1391؛ چایچی و همکاران، 1384)، ولی در این پژوهش ها میزان و کیفیت دانش پژوهشی معلمان مورد بررسی قرار نگرفته است و طبق نظرسنجی که از معلمان صورت گرفته به طور کلی میزان آگاهی معلمان از فرایند پژوهش پایین گزارش شده است و مشخص نگردیده معلمان در چه حیطه هایی و به چه میزان دارای ضعف هستند و نیاز به آموزش دارند، ولی در پژوهش حاضر دانش و تخصص معلمان در هر یک از حیطه ها و مراحل مختلف پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. چایچی و همکاران (1384) نیز در پژوهش خود نتیجه گرفتند که آموزش پژوهش و شیوه های اقدام پژوهی نتوانسته است به بهبود کیفیت طرح معلم پژوهنده کمک چندانی نماید که یکی از دلایل این ضعف اینست که محتوای آموزشی و نحوه ی تدریس و انتقال این محتوا و تأثیرگذاری آموزش در جهت افزایش توانمندی معلمان برای کسب مهارت های مورد نیاز یک معلم پژوهنده به درستی طراحی و اجرا نشده است. در همین راستا رومیانی و همکاران (1385)، نیز ضعف در کمیّت و کیفیت دوره های برگزار شده برای آموزش پژوهش، و عنایتی و همکاران (1391) فقدان آموزش مناسب در زمینه ی پژوهش را از عوامل عدم آگاهی معلمان از پژوهش عنوان  نموده اند. با توجه به اینکه آشنایی با  فرایند پژوهش و کسب تخصص و دانش در زمینه ی انجام پژوهش از ارکان اساسی پژوهشگر شدن معلمان می باشد، لازم است در نظام آموزش و پرورش کشور بستری برای رسیدن معلمان به حد مطلوب تخصص و دانش پژوهشی فراهم گردد، چراکه معلمان زمانی می-توانند در محیط آموزشی پژوهش انجام دهند، و یا یافته های پژوهش های آموزشی را مطالعه و به طور صحیح در عمل به کار گیرند که با پژوهش و فرایند انجام آن آشنا باشند. بنابراین با توجه به نتایج این پژوهش ها که حاکی از ضعف دوره-های آموزش پژوهش به معلمان است، لازم است برای ارتقای شایستگی های پژوهشی معلمان و آموزش پژوهش به آنان مطالعه و برنامه ریزی صورت گیرد. اولین گام در مسیر آموزش پژوهش معلمان، تعیین نیازها و اولویت های آموزش پژوهش و یا به عبارت بهتر نیازسنجی آموزش پژوهش به معلمان می باشد تا از این طریق نيازها وکاستی های پژوهشی آن ها در محیط آموزشی شناخته شود و بر اساس آن برای توسعه ی حرفه ای آن ها برنامه ريزي اساسي صورت گیرد. طبق یافته های حاصل از نیازسنجی در این پژوهش، می توان گفت که تقریباً معلمان در بیشتر حیطه های مربوط به پژوهش نیاز به آموزش دارند. از آنجا که آموزش نیروی انسانی یکی از اساسی ترین و مهم ترین راه های رشد و ترقی یک سازمان محسوب می شود آموزش پژوهش به معلمان موجب گسترش فرهنگ پژوهش در آموزش و پرورش خواهد شد. علاوه بر تأکید سند ملی تحول بنیادین در آموزش و پرورش بر ارتقای توانمندی های پژوهشی معلمان، در نقشه ی جامع علمی کشور نیز بر ارتقای کیفی حرفه ی معلمی از طریق تأسیس و تقویت دوره های تخصصی آموزشی و ارتقای توانایی علمی و عملی معلمان و اختصاص بخشی از ساعات موظف معلمان به پژوهش و مطالعه، تأکید شده است، همچنین  نهادینه کردن فرهنگ آموزش برای پژوهش و تقویت و گسترش امکانات پژوهشی از راهکار های ارتقای بهره وری آموزشی و پژوهشی نظام آموزشی کشور عنوان گردیده است (نقشه جامع علمی کشور (1389). راهبرد کلان 6.). بنابراین برگزاری دوره های آموزشی بر اساس نیازهای معلمان به منظور توسعه ی دانش و مهارت های پژوهشی آنان، می تواند منجر به بهبود عملکرد آموزشی معلمان و در نتیجه ارتقای کارایی نظام آموزشی  گردد.

نتایج مربوط به هدف گذاری برنامه های پژوهشی

با توجه به نتایج بدست آمده از انجام پایان نامه تحقیقات آموزشی حاضر، اهدافی برای برنامه های پژوهشی معلمان در نظر گرفته شد. سپس شاخص نسبت روائي محتوا (CVR) برای هر کدام از هدف ها محاسبه گردید. طبق نتایج بدست آمده، هدف "فراهم کردن شرایطی برای ترغیب معلمان به پژوهش از قبیل اعطای امتیازات وجوایز خاص به معلمان"، مورد تأیید قرار نگرفت. از دلایلی که عنوان شد این بود که اعطای امتیازات مالی و جوایز ویژه، الزاماً منجر به پژوهشگر شدن معلمان نمی گردد بلکه برای پژوهشگر شدن معلمان بایستی کارهای بنیادی تری انجام گیرد. همچنین هدف " برگزاری همایش های علمی-پژوهشی در سطح وسیع با حضور گسترده ی معلمان بدون هیچگونه محدودیت" نیز مورد تأیید قرار نگرفت، از دلایلی که عنوان شد این بود که ابتدا باید دانش و مهارت های پژوهشی و سایر شرایط لازم برای پژوهشگر شدن معلمان فراهم شود تا حضور در همایش های علمی-پژوهشی برای معلمان تأثیر گذار باشد. اهدافی که مورد تأیید قرار گرفت نیز در قالب پیشنهادات کاربردی عنوان شده است.

محدودیت های پژوهش

محدودیت های پژوهش کلیه عواملی است که قدرت تعمیم دهی نتایج پژوهش را محدود می کند (دلاور، 1385) و هر پژوهشگری ممكن است در انجام پژوهش با آن مواجه شود، در اين پژوهش نيز محدوديت ها عبارتند از: 
با توجه به کمبود زمان، صرفاً معلمان سه ناحیه از شهر مشهد مورد بررسی قرار گرفتند، بدیهی است که آگاهی از ظرفیت پژوهشی معلمان شهرها و شهرستان های دیگر می تواند در میزان تأیید این یافته ها و برنامه ریزی جهت بهبود این ظرفیت ها کمک کند.
در این مطالعه گردآوری اطلاعات از معلمان در قالب پرسشنامه به صورت اطلاعات خودگزارشی بوده است و دقیقاً نمی-توان گفت که پاسخ دهندگان دیدگاه های واقعی خود را بیان می کنند، بنابراین بایستی تفسیر نتایج با تأمل انجام گیرد.
فرایند نیازسنجی مبتنی برشایستگی کاملاً بر اساس متدلوژی بکار گرفته شده انجام نشده است و تا مرحله ی چهارم یعنی اعتباریابی شایستگی ها و تعیین نیازهای آموزش پژوهش انجام شده است و مرحله ی پنجم یعنی مدل سازی انجام نگرفته است.
برای انجام نمونه گیری حدوداً 300 پرسشنامه در بین معلمان توزیع شد که فقط 184 پرسشنامه بازگردانده شد و اگر تقریباً تمامی پرسشنامه ها بازگردانده می شد قدرت تعمیم دهی یافته ها نیز افزایش می یافت.
برای بررسی توانمندی های پژوهشی، اگر از آزمودنی ها خواسته  شود یک پیشنهاده ی پژوهشی تدوین کنند بر پایه ی اطلاعات بدست آمده بهتر می توان درباره ی توانمندی های پژوهشی آنان و قسمت هایی که به آموزش نیاز دارند قضاوت کرد اما این شیوه ی پژوهش به علت عدم همکاری معلمان، امکان پذیر نبود.

پیشنهادات پژوهش

پیشنهادات پژوهش در دو قسمت پیشنهادات کاربردی و پیشنهادات پژوهشی ارائه می شود. پیشنهادات کاربردی در این پژوهش شامل آن پیشنهاداتی می شود که کاربرد عملی آنها به بهبود وضعیت پژوهش در بین معلمان می انجامد و پیشنهادات پژوهشی شامل پیشنهاداتی می شود که روشنگر راه محققان آتی است و در یافتن مسأله پژوهشی به آنان کمک می  کند. 

5-6-1) پیشنهادات کاربردی
برگزاری دوره های عملی برای آموزش فرایند پژوهش و ارتقای دانش پژوهشی معلمان و فراهم آوردن امکانات و شرایط مناسب برای مشارکت هر چه بیشتر معلمان در این دوره ها.
ایجاد فرصت مطالعه و استفاده از منابع پژوهشی، اطلاعاتی و کتابخانه ای ویژه ی معلمان در هر کدام از نواحی و شهرستان ها.
اختصاص دادن قسمتی از ساعت حضور معلمان در مدرسه برای انجام امور پژوهشی به عنوان ساعت پژوهش.
انجام نیازسنجی پژوهشی و آموزشی برای مشخص کردن نیازها و علایق پژوهشی معلمان هر منطقه.
برگزاری دوره هایی به منظور آشنا کردن معلمان با  لزوم استفاده از پژوهش و  به کاربستن یافته های پژوهشی در آموزش و ایجاد نگرش مثبت به پژوهش.
تقویت و گسترش امکانات پژوهشی در مدارس به منظور ترغیب معلمان به انجام پژوهش.
ایجاد نظام ارتقای معلمین بر اساس پژوهش های انجام شده توسط آنان
تأسیس سازمانی قوی و مستقل برای نظارت بر برنامه های پژوهشی در آموزش و پرورش و ارتقای سطح کیفی و کمی  پژوهش در بین معلمان.
برگزاری نشست های پژوهشی در مدارس جهت مشارکت و تعامل معلمان برای انجام پژوهش و هم فکری با یکدیگر و تشکیل انجمن های پژوهشی در مدارس به منظور ارتقاء فرهنگ پژوهش و ایجاد جو پژوهشی در مدارس. 
بازنگری در برنامه های درسی و محتواهای آموزشی دوره های تربیت معلم با هدف تربیت معلمانی پژوهشگر که برای تحقق این هدف می توان به افزایش تعداد واحد های روش تحقیق و پژوهش محور کردن دوره تربیت معلم اشاره نمود.

پیشنهادات پژوهشی

می توان برای بررسی میزان اعتبار یافته های حاصل از مقیاس ظرفیت پژوهشی، این پرسشنامه را در سطح معلمان سایر شهرها نیز اجرا نمود تا قابلیت تعمیم یافته های پژوهش افزایش یابد و برای برنامه ریزی در جهت ارتقا ظرفیت پژوهشی معلمان از یافته های معتبرتری استفاده گردد. 
برای بررسی میزان اعتبار یافته های حاصل از نیازسنجی آموزش پژوهش به معلمان، می توان این نیاز ها را از طریق سایر روش های نیازسنجی و همچنین در بین معلمان شهرهای دیگر نیز بررسی کرد تا میزان همخوانی نیازهای بدست آمده مشخص گردد و بتوان متناسب با نیازهای شناسایی شده برای دوره های آموزش پژوهش برنامه ریزی مناسبی انجام داد.
برای بررسی میزان اثرگذاری دوره های آموزش پژوهش به معلمان می توان پژوهشی آزمایشی انجام داد و به مقایسه ی دانش و مهارت ها و عملکرد پژوهشی معلمان شرکت کننده در این دوره ها با معلمانی که در این دوره ها شرکت نکرده اند پرداخت تا میزان کارایی و مفید بودن این دوره ها و همچنین نقاط قوت و ضعف آن ها مشخص گردد. 
با استفاده از پژوهشی، توانمندی پژوهشی معلمان را پس از گذراندن واحدهای روش تحقیق و یا دوره های آموزشی برای پژوهش، از طریق تدوین یک پیشنهاده ی پژوهش و یا انجام فرایند یک پژوهش توسط آنان بررسی کرد تا نتایج معتبرتری از توانمندی و نیازهای آنان بدست آید.

در صورت نیاز به مشاوره در زمینه انجام پایان نامه تحقیقات آموزشی با ما در ارتباط باشید.